The Principal Navigations, Voyages, Traffiques and Discoveries of the English Nation
Chapter 135 : Caeterum a tergo aegypti versus Meridiem, juxta sinistram Nili ripam, Libya est exteri

Caeterum a tergo aegypti versus Meridiem, juxta sinistram Nili ripam, Libya est exterior ad aethiopiam extensa: nunc est _Elfocat_ desertum et _Gaoga_.

CAP. IV.

_Cyrenaca, Africa Minor, Libyae deserta, Troglodytae et Garmantes_.

aegypto annexa est Cyrenaca regio, Ammonis oraculo maxime clara, nuunc Barchanae provinciae dimidia pars Orientalis, eadem Pentapolitana dicta, a quinque insignium urbium numero, quae Beraenice, Arsinoe, Ptolemais, Apollonia, et ipsa Cyrene, unde regioni nomen. Graeci hanc condiderunt, ex Thera insula. aegaei maris profecti. Ipsi Cyrenenses privata sorte inter aegyptios ac Poenos diu egerunt; dein c.u.m Carthaginiensibus de agrorum finibus magnum ac diuturnum bellum gesserunt. Mox Carthagine deleta, et ipsi c.u.m reliqua Africa Romano Imperio cesserunt. Posthinc solum eorum Sultanis, tandem Turcis.

_Africa Minor_.

Sequitur Africa Minor sive proprie dicta. Terminatur a Septemtrione Africo pelago, ab Ortu sinu magnae Syrtis, a Meridie montium perpetuis jugis; quibus a Libyae desertis et Gaetulis discernitur; ab Occasu Tusca amne.

Continet hodie Tunetanum regnum.

Fluvii in ea clari Cinyphus, Triton, Tritonidem paludem trahens: Catada, ad Carthaginem se devolvens, et Bagradas omnium maximas ad Vticam, ac Tuscaterminus Africae Minoris.

Populorum varia nomina. Clarissimi Nasamones, extra Africam propriam etiam Cyrenacae et Marmaricae contermini; quos antea Mesammones Graeci adpellaverunt, ab argumento loci, medios inter arenas sitos, et ab his sublati Psylli, quorum corpori ingenitum fuit virus exitiale serpentibus, ut cujus odore vel fugarent vel sopirent eas: et supra Carthaginem Libyphoenices, iidem et Poeni a Phoenice Tyro profecti, Duce Eliza sive Didone, quae Carthaginem condidit.

Vrbium celeberrimae Lepris magna, quae et Neapolis, Abrotonum, Taphrae, Capsa, Thysdrus, Thapsus, Leptis parva, Rhuspina, Adrumetum, Clupea, Turres, Vthina et Carthago, Romae aemula, terrarum cupida, opulentissima quondam totius Africae, antequam Romani tribus bellis devictam deleverunt. Vtica Catonis, qui inde Vticensis, morte n.o.bilis.

_Libya deserta, Troglodytae et Garamantes_.

Ab Africae minoris tergo versus Austrum Libyae deserta fuerunt; ultraque Troglodytae, nunc _Berdoa_ desertum. Hos tegit ab Austro Ater mons, et trans eum Garamantes populi clari, nunc _Borno_ regnum. Caput gentis fuit Garama, quam hodieque eodem nomine exstare tradunt. Debris inclyta affuso fonte, cujus aquae ex coelesti quidem vertigine mutant qualitatem, at controversa siderum disciplina; quidpe qui friget calore, calet frigore; a medio scilicet die ad noctem mediam aquis ferventibus, totidemque horis ad medium diem rigentibus.

Caeterum et Troglodytas et Garmantas olim Romanorum arma superaverunt.

CAP. V.

_Numidia et Mauritania_.

_Numidia_.

A Tusca amne usque ad Ampsagam fluvium litori Africo praetenditur Numidia, Masinissae Regis nomine maxime clara, nunc Tremisenum regnum eodem porrigitur situ. Gens ipsa Numidae, ante Nomades a Graecis adpellati, a permutandis pabulis, mapalia sua plaustris circ.u.mferentes, ut nunc Tattarorum fert mos.

Fluviorum celeberrimus est Rubricatus. Vrbes quam plurimae, n.o.bilesque; sed Cirtha eminens; Sittianorum, postquam Romani tenuere, colonia dicta: quondam Iubae et Syphacis domus, c.u.m foret opulentissima. Dein sequuntur Cullu, Ruscicade, Bulla regia, Tacatua, Hippo regius, Sicca, Tabrachae: Hanc quoque regionem debellatam in provinciae formam redegerunt Romani.

_Mauritania_.

Vltima ad Occasum est Mauritania; in qua praecipua gens Maurorum, unde nomen regioni. Hos Graeci Maurusios dixerunt. Terminantur a Meridie Atlante minori, quo submoventur a Gaetulis: qui et ipsi postea oppressis et exstinctis Maurusiis Mauritaniae majorem partem occuparunt: ab Occasu est Ocea.n.u.s Atlanticus, a Septemtrione fretum Herculis et mare internum; Ab Ortu primo Mulucham habuit flumen, quod Mauros a Numidis discernebat; at quum ea Numidiae pars, quae est inter Ampsagam et Mulucham, Mauritaniae adjiceretur, finis huic const.i.tutus est Ampsaga. Continet hodie tria regna: Darense, Fezense et Maurocitanum. Dividebatur autem olim Malva flumine in Caesariensem quae Numidiam contingit, et Tingitanam quae Oceano perfunditur. Regna fuere ad C. Caesarem usque Imperatorem, qui in duas divisit provincias.

_Caesariensis_.

Caesariensis provincia, quam nunc totam _Dara_ regnum obsidet, antea Bocchi regnum adpellata fuit. Partem tamen inter Malvam et Mulucham Ma.s.saesylornm gens tenuit. Caput provinciae Iulia Caesarea, aliquando ign.o.bilis, c.u.m Iol esset; postea quia Iubae regia, ill.u.s.tris facta. Reliqua opida sunt Cartenna, Saldae, Opidum novum, Rusazus, Ruscurium, Rusconia, Tipasa, Tubusuptus et Tucca, impositum mari ac flumini Ampsagae.

_Tingitana_.

Tingitana provincia, quam nunc duo regna _Fez_ et _Morocco_ occupant, ab urbe Tingi, quae nunc vulgo _Tanger_, cognomen accepit, ante Bogudiana dicta a Rege Bogud. Opida in ea, Tingi modo dictum, caput provinciae, ab Anteeo conditum; Iulia Constantia, Zilis, Volubilia et Lixus, vel fabulosissime ab antiquis narrata. Ibi quidpe regia Antaei, certamenque c.u.m Hercule, et Hesperidum horti.

CAP. VI.

_Gaetuli, Atlas mons, Libya interior et aethiopia_.

_Gaetuli_.

A tergo Mauritaniarum Africaeque Minoris Gaetulorum gens, et ipsa quoque Romanorum armis debellata, longe lateque incoluit, quidpe quae hodie occupat quicquid terrarum a _Lempta_ opido ad Oceanum usque, spatio mill.

Germanicorum CCCL protenditur. Hoc spatio nunc est _Biledulgerit_ provinciae major pars, ubi _Targa_ regnum, et quatuor deserta, _Lempta, Zuenziga, Zanhaga, Hair_.

_Atlas Mons_.

Gaetulos a Meridie claudit mons Atlas, totius Africae vel fabulosissimus. E mediis hunc arenis in coelum usque attolli prodiderunt celebrati auctores, asperum, squalentem, qua vergat ad litora Oceani, cui cognomen imposuit: eundem opac.u.m nemorosumque, et scatebris fontium riguum; qua spectat Africam, fructibus omnium generum sponte ita subnascentibus, ut nunqnam satietas voluptatibus desit. Incolarum neminem interdiu cerni: silere omnia haud alio quam solitudinum horrore. Eundemque noctibus micare crebris ignibus, aegipanum Satyrorumque lascivia impleri, tibiarum ac fistulae cantu tympanorumque et cymbalorum sonitu strepere.

_Libya interior_.

Vltra Atlantem Libya est interior ad Nigrum usque flumen, vastarum solitudinum, nunc desertum _Sarra_ dicta.

_aethiopia et Troglodytica_.

Iam vero quicquid ultra Nigrum flumen est et aegyptum, versus utrumque mare Atlantic.u.m Rubrumque, aethiopes tenuerunt, gens omnium Africae terrae amplissima, extra Africam a vetustissimis Geographorum posita. Ab aethiope Vulcani filio cognominati; vel, ut alii, ab nigro vultus corporisque colore; [Greek: aithops] quidpe significat nigrum.

Divisa fuit aethiopia in varia aethiopum genera; quorum Ptolemaeus innumera tradit nomina. At clarissimi omnium fuere Nigritae; a Nigro flumine dicti; et Nubiorum gens magna, unde hodieque vastissima regio dicitur _Nubia_. Ea autem aethiopiae pars quae Nilo utrimque adjacet, aethiopia dicitur sub aegypto; atque in ea ad Nili paludes seu lacus Cinnamomifera regio. At totum sinus Arabici laevum larus Arabes tenuere Troglodytae, unde regio ipsa Troglodytica.

CAP. VII.

_De incolis universae Africae novaque ejus descriptione; ac primum de aegypto_

Qvinam mortales aegyptum antiquitus incoluerint, ante dictum set. Reliqua Africae versus Occasum mari adjacentia tenuerunt populi commemorati.

Advenae autem primi fuere Phoenic.u.m coloni aliique ex Asia atque aegypto profecti. Postea paruit Romanis; mox Graecis Imperatoribus totum hoc terrarum spatium. Deinde Vandalis, Saracenis, Arabibus. Nunc partem tenet Turca, partem Serifus, quem vocant; partem reges alii, partem denique Hispaniarum Rex.

At aethiopes a suo solo neque recesserunt, neque in id alios colonos receperunt; id longinquitas effecit regionis immensaeque intercedentium desertorum vast.i.tates.

Sed enarrata Africae antiquitate, res postulat, uti novam etiam ejus descriptionem subjiciamus.

Dividitur nunc universa in septem potissimum partes sive regiones, quarum nomina sunt haec: aegyptus, _Barbaria, Biledulgerid, Sarra_ desertum, Nigritae, aethiopia Interior, sive Superior, quod Abissinorum imperium, et aethiopia Exterior sive Inferior.

_aegyptus_.

aegypti (quam Turca obtinet) caput nunc est Cairum, vulgo _Alcair_, Chaldaeis Alchabyr, urbs magnitudine stupenda, Emporium celeberrimum, Circa.s.siorum aegypti Sultanoram quondam regia. Prope est _Materea_ hortus balsami fructibus consitus, quod uni terrae Iudaeae quondam concessum, hodie nisi in hoc loco, nusquam colitur.

Vltra Nilum pyramides visuntur stupendae alt.i.tudinis, ut ante memoravimus.

Secunda claritate a Cairo est Alexandria, splendida quondam atque opulentissima civitas, nunc crebris bellis destructa atque concisa, celeberrimum Christianis mercatoribus praebet emporium. n.o.bile exinde est c.u.m arce opidum _Raschitt_, quod Europaei _Rosettam_ vocant. _Damiata_, olim Pelusium, Ptolemaei Geographi incunabulis insigne est.

CAP. VIII.

_Barbaria_.